Vijftien augustus staat voor de katholieken voor Maria ten Hemelopneming. In Polen is het ook de dag van het leger. Dit is terug te voeren op de strijd in 1920 tegen de Sovjet Unie en het ‘Wonder aan de Wisła’.
De nasleep van de Eerste Wereldoorlog
Waar de algemene opvatting is dat de Eerste Wereldoorlog eindigde op 11 november 1918 volgde in diverse landen in Midden en Oost-Europa nog een turbulente nasleep door de ineenstorting van de vooroorlogse mogendheden. Zo ook in Polen dat zijn onafhankelijkheid hervond. Iets wat ieder jaar op 11 november herdacht wordt.
Voor die onafhankelijkheid moest de nodige strijd geleverd worden. Aan de westkant van Polen was de ‘Groot-Polenopstand‘. De enige geslaagde opstand in de Poolse geschiedenis waarbij de regio rond Poznan zich afscheidde van de Duitse Weimarrepubliek en aansloot bij Polen.
Wonder aan de Wisła
De grootste strijd werd geleverd met de Russen in het Oosten. Initieel begon Piłsudski de strijd om Wit-Rusland en Oekraïne om te vormen tot satellietstaten en was het Poolse leger succesvol waarbij ze tot Kiev kwamen en dit innamen. In de zomer van 1920 keerde het tij en trokken de Russen Polen binnen tot vlak bij Warszawa.
Terwijl buitenlandse diplomaten de Poolse hoofdstad begonnen te verlaten, werkte Piłsudski een gedurfd plan uit. In de nacht van 6 op 7 augustus 1920 voerde hij zijn operatieve flankaanval uit. Het lukte! De Sovjets lieten zich compleet verrassen. In twee opeenvolgende veldslagen vernietigden de brigades van Pilsudski twee derde van de Rode cavalerielegers.
Er werd gesproken van het wonder aan de rivier de Weichsel (Wisła). De restanten van het bolsjewistische leger zochten hun heil in de vlucht. Hun traagheid, vermoeidheid en lange aanvoerlijnen hadden de Sovjets de das omgedaan. Daarbij hadden ze ook geen rekening gehouden met de communistenhaat van de Poolse burgers en boeren.*
Wat in bovenstaande citaat onvermeld blijft is dat de Polen erin geslaagd waren de Russische codes te breken en daardoor op de hoogte waren van de Russische plannen. Ander interessant detail is dat een Russische bevelhebber de flank van de hoofdmacht ongedekt liet omdat hij bezig was met een aanval op Lviv / Lwów voor zijn eigen profilering. De aanval was vergeefs en de bevelhebber was Stalin.
Naar aanleiding van de Poolse overwinning is 15 augustus in Polen niet alleen de katholieke feestdag Maria ten Hemelopneming maar ook de dag van het leger. Voor ons een dag om stil te staan bij de honderden Poolse militairen die op onze site vermeld staan omdat ze het leven lieten op Nederlands grondgebied.
Schilderij bij dit bericht is "Cud nad Wisłą" - schilderij Jerzy Kossak
Voor meer over informatie over de periode 1918 en verder lees 'De eerste jaren van Polen na 1918' op Polen in Beeld
