Józef Turkowiak

© via Marcel Zantingh

© via Marcel Zantingh

In de jaren twintig emigreerde Turkowiak met zijn ouders naar Sallaumines in Frankrijk. Hij werd daar slager en trouwde met Pelagia, ze hadden twee zoons.

Tijdens de eerste oorlogsjaren zat Józef in het verzet en deed hij mee aan het saboteren van spoorwegen. In oktober 1944 ging hij naar Groot-Brittannië om mee te vechten met de Polen. Op 27 november 1944 werd hij toegevoegd aan 10 PSK. Sallaumines was toen al bevrijd, dus hij had er ook voor kunnen kiezen om daar de vrijheid te vieren. In plaats daarvan deed hij wat hij beschouwde als zijn plicht.

Turkowiak sneuvelde op 10 april 1945 samen met Stefan Kosztubajda tussen Wezuperbrug en Schoonoord. Na het bereiken van het dorpje Wezuperbrug werd een patrouille te voet naar de andere kant van het Oranjekanaal gestuurd, in de richting van Schoonoord. Tussen genoemde twee dorpen kwam de patrouille onder Duits geweervuur te liggen, ongeveer bij het bos op de gemeentegrens van Zweeloo en Sleen. Kosztubajda en Turkowiak sneuvelden.

Volgens een ooggetuige: “De Polen zagen door hun verrekijkers beweging in de omgeving van Schoonoord, waar een groepje Duitsers het bos invluchtte. Er volgde een korte schotenwisseling en een tijdje later ging een groepje Polen te voet langs het kanaal in de richting van Schoonoord. Ongeveer bij het bos op de grens van de gemeenten Zweeloo en Sleen sneuvelden de twee Polen. Er zouden daar Duitsers in de sloot en wal hebben gelegen, terwijl anderen hun handen omhoogstaken om zich over te geven. De Polen liepen dus als het ware in val. “

Foto’s en tekst via auteur Marcel Zantingh, schrijver van Wel gebogen, maar niet gebroken waarin Turkowiak aan bod komt.