Edward Mżyczek
De levensloop van Edward Mżyczek
Op 23 december 1944 sneuvelde in Nederland de Poolse soldaat Edward Mżyczek. Dankzij een post op Facebook (in het Pools) komen we meer te weten over een van de vele gesneuvelde Poolse militairen uit de pantserdivisie van generaal Maczek.
Wij vertaalden en vatte de tekst uit de facebookpost samen. In ons blogbericht over Edward is de originele post ingesloten met daarin nog interessante foto’s.
Het Verhaal van Edward Mżyczek
Edward Mżyczek was slechts 26 jaar oud toen hij om het leven kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nog op 14 december 1944 stuurde hij zijn familie een foto en groeten, niet wetend dat dit het laatste bericht zou zijn dat zij van hem zouden ontvangen.
Edward werd geboren op 28 oktober 1919 in het dorp Kończyce Małe, dichtbij Cieszyn. De oorlog bepaalde zijn lot, zoals dat gebeurde bij zoveel jonge mensen uit Silezië, een regio die door nazi-Duitsland werd ingelijfd. Onder Duitse bezetting hadden jonge Polen nauwelijks toekomstperspectief en werden ze gedwongen keuzes te maken die vaak levensveranderend waren.
Gedwongen dienst in de Wehrmacht
Voor Edward en zijn familie had de oorlog ingrijpende gevolgen. Zoals vele Poolse mannen woonachtig in bij Duitsland ingelijfde gebieden werd hij gedwongen dienst te nemen in de Wehrmacht, een lot waartegen verzet haast onmogelijk was. Weigering leidde tot arrestatie of zelfs deportatie naar een concentratiekamp. Edward, zijn zwager Janek en andere familieleden werden allemaal opgeroepen. Janek keerde terug zonder een been, maar Edward’s verhaal eindigde tragisch.
Poolse soldaten in de Wehrmacht vochten vaak met tegenzin voor Duitsland. Velen, zoals Edward, zagen een kans om te ontsnappen. In 1943 kwam Edward in geallieerde handen, waarschijnlijk tijdens een operatie in Zuid-Europa. Hij sloot zich aan bij de Poolse Strijdkrachten in het Westen, waar hij onder de naam Burzyński diende, om zijn familie te beschermen tegen Duitse represailles.
Soldaat onder Generaal Maczek
Als soldaat in 1e Bataljon Poolse Hooglanders Podhale, vocht Edward onder Generaal Maczek, in de 1ste Poolse Pantserdivisie. Voor kerstmis in 1944 kreeg Edward de opdracht om mijnen te ruimen in Doeveren, niet ver van Breda. Tijdens de laatste mijnopruiming zei hij opgelucht: “Jongens, de laatste!” Helaas was dit ook zijn laatste moment. De volgende dag was het kerstavond, maar Edward en zijn kameraden waren niet meer in leven.
Een graf met een verhaal
Edward Mżyczek rust samen met zijn kameraden op de Alg. Begraafplaats Leijsenakkers te Oosterhout. Zijn verhaal is een herinnering aan de offers die vele Poolse soldaten brachten. Dankzij Joasia, die zijn verhaal deelde, voelt Edward’s leven dichtbij en persoonlijk. Het is belangrijk dat we zijn herinnering en die van anderen blijven eren.
Eer aan zijn nagedachtenis
Het verhaal van Edward Mżyczek staat symbool voor de talloze Polen die tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten, soms onder dwang in Duitse dienst, en uiteindelijk hun leven gaven voor vrijheid.
Mocht iemand meer informatie hebben over Edward Mżyka/Burzyński, aarzel dan niet om contact op te nemen. Natuurlijk delen we deze informatie dan ook met de schrijfster van het facebookbericht.